မာယာ

ဒီေလာဘကိုပဲ မိမိမွာ အျပစ္ရွိလ်က္ မရွိသလို ဟန္ေဆာင္ရာမွာ မာယာလို႔လဲ ေခၚၾကပါေသးတယ္၊ မာယာဆိုတာဟာ မ်က္လွည့္သည္ႏွင့္တူပါတယ္၊ မ်က္လွည့္သည္ မ်က္လွည့္သမားက ေက်ာက္ခဲကို ေရႊတံုးျဖစ္ေအာင္ လွည့္စားႏိုင္သလို မာယာကလဲ လူတစ္ဖက္သား အထင္မွားေအာင္ ကိုယ့္မွာရွိေနတဲ့ အျပစ္ကို ဖံုးကြယ္တတ္ပါတယ္။
မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္မ်ားကို ျပဳၿပီးေနာက္ အဲဒီအမႈမ်ား မေပၚေအာင္ ပိပိရိရိ ဖံုးကြယ္ျခင္းဟာ မာယာရဲ႕ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပဳၿပီးတဲ့ မေကာင္းမႈကို လွ်ဳိ႕၀ွက္ျခင္းဟာ မာယာရဲ႕ ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။
မာယာႏွင့္ ျပည္စံုသူဟာ ျပာနဲ႔ဖံုးထားတဲ့ မီးက်ီးခဲ, ေရထဲရွိတဲ့ သစ္ငုတ္, အ၀တ္ျဖင့္ ဖံုးအုပ္ထားတဲ့ လက္နက္ႏွင့္ တူပါတယ္။ ၁

မိန္းမမာယာေၾကာက္စရာ

ပဒုမမင္းသားက ကႏၱာရအလယ္မွာ ညီေတာ္ ၆-ေယာက္တို႔ႏွင့္ အတူေနရာက ညဥ္ံအခါ ညီေတာ္မ်ား အိပ္ေပ်ာ္ေနခ်ိန္မွာ မိမိရဲ႕ မယားကို ေခၚၿပီး တိတ္တဆိတ္ ထြက္လာခဲ့ပါတယ္၊ ကႏၱာရကထြက္လို႔ ျမစ္ႀကီးတစ္ခုကို ေရာက္တဲ့အခါ မယားႏွင့္အတူ တဲအံုေဆာက္လုပ္ေနထိုင္ပါတယ္။၂
တစ္ေန႔မွာ မင္းျပစ္မင္းဒဏ္သင့္တဲ့ ခိုးသူတစ္ေယာက္ကို လက္ေျခမ်ားႏွင့္ နား, ႏွာေခါင္းတို႔ကို ျဖတ္ၿပီး ေလွငယ္တစ္ခုေပၚမွာတင္ကာျမစ္ညာက ေမွ်ာလိုက္ၾကပါတယ္၊ အနားကို ေရာက္လာလို႔ ငိုသံကို ၾကားရတဲ့အခါ ပဒုမမင္းသားက သနားတာနဲ႔ ဆယ္ယူၿပီး ေဆး၀ါးကုသထားပါတယ္၊ အသားႏုတက္လို႔ အနာေကာင္းလာတဲ့အခါ မယားႏွင့္အတူ တဲထဲမွာ ထားပါတယ္၊ သူကိုယ္တိုင္က ေတာထဲကို သြားၿပီး သစ္သီးႀကီးငယ္ကို ရွာေဖြေနပါတယ္၊ ရလာသမွ်ကို ေ၀ျခမ္းစားေသာက္ေနပါတယ္။
ပဒုမမင္းသားက သစ္သီးရွာသြားခိုက္မွာ မယားျဖစ္သူက ငတံုးႏွင့္ ေဖာက္ျပန္ေနပါတယ္၊ တစ္ေန႔မွာ ပဒုမင္းသားကို သတ္လိုက္တဲ့အတြက္
ေတာင္ေစာင့္နတ္ကို ပူေဇာ္ရေအာင္လို႔ မိန္းမမာယာနဲ႔ ေတာင္ေပၚကို ကို ေသြးေဆာင္ေခၚသြားပါတယ္၊ ေတာင္ထိပ္ကို ေရာက္လာတဲ့အခါ "ေမာင္ေရ! ေမာင္ကျမင့္ျမတ္တဲ့ နတ္ျဖစ္ပါတယ္၊ ေမာင့္ကိုပဲ လက္ဦး ပန္းေတြနဲ႔ ပူေဇာ္လို႔ လက္ယာရစ္ လွည့္လည္လိုပါတယ္၊ ေနာက္မွ ေတာင္ေစာင့္နတ္ကို ပူေဇာ္ပါ့မယ္" လို႔ ေျပာၿပီး လင္ကို ေတာင္ကမ္းပါးျပတ္ နားမွာ ရပ္ေနေစပါတယ္၊ လက္ယာရစ္လွည့္ကာ ရွိခိုးသလိုလုပ္ရင္း ေက်ာဘက္ကေနၿပီး ကမ္းပါးျပတ္ထဲကို တြန္းခ်လိုက္ပါတယ္။
ဒီ၀တၳဳမွာ လင္ကို သတ္လိုက္တဲ့အတြက္ ေတာင္ေစာင့္နတ္ကို ပူေဇာ္လိုဟန္ ဥာဏ္ဆင္ၿပီး ေတာင္ေပၚေရာက္ေအာင္ ေခၚသြားတာလဲ မာယာပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ ေတာင္ေပၚကို ေရာက္တဲ့အခါ ေတာင္ေစာင့္နတ္ကိုထက္ လင္ကိုပဲ ခ်စ္ခင္ၾကည္ညိဳ ျမတ္ႏိုးဟန္ေဆာင္ၿပီး ပူေဇာ္သလိုလုပ္ကာ တြန္းခ်
လိုက္တာလဲ မာယာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ရေသ့မာယာ အံ့စရာ

ေရွးအခါ ရြာကေလးတစ္ရြာမွာ သူၾကြယ္တစ္ေယာက္က ရေသ့တစ္ဦးကို ေတာထဲမွာ ေက်ာင္းေဆာက္ကိုးကြယ္ ထားပါတယ္၊ ခိုးသားဓားျပေဘးကို စိတ္မခ်ရတာနဲ႔ ေရႊစင္နိကၡတစ္ရာကို ရေသ့ေက်ာင္းနားမွာ ျမွဳပ္ထားပါတယ္၊ "အရွင္းဘုရား! ဒါကို ခဏၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ထားပါ" လို႔လဲ မွာထားပါတယ္၊ ဒီေတာ့ ရေသ့က "ဟဲ့ဒကာ! ရေသ့ရဟန္းေတြကို ဒီလို မေျပာေကာင္းဘူး၊ တို႔မွာ သူမ်ားပစၥည္းဥစၥာကို လိုခ်င္မက္ေမာမႈဆိုတာ မရွိပါဘူး" လို႔
ေျပာလိုက္ပါတယ္၊ ဒကာက ရေသ့ကိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာနဲ႔ ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။
ေရႊစင္နိကၡတစ္ရာဆိုရင္ ငါ ေခ်ာင္ေခ်ာင္လည္လည္ အသက္ေမြးႏိုင္လာေလာက္တယ္လို႔ ရေသ့က စဥ္းစားၿပီးတဲ့ေနာက္ ရက္အနည္းငယ္ ၾကာတဲ့အခါ အဲဒီေရႊကိုေဖာ္ယူၿပီး မိမိသြားမဲ့ လမ္းနားတစ္ေနရာမွာ ျမွဳပ္ထားလိုက္ပါတယ္၊ ေနာက္တစ္ေန႔ ဒကာ့အိမ္မွာ ဆြမ္းစားၿပီးတဲ့အခါ သြားေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာငး္ကို ေျပာပါတယ္၊ ဒကာက ဆက္လက္ေနထိုင္ရန္ ေတာင္းပန္ေပမယ့္ မရေတာ့ပါ၊ ဒါနဲ႔ ဒကာက ခြင့္ျပဳလိုက္ရၿပီး ရြာတံခါးထိေအာင္ လိုက္ပို႔လိုက္ပါတယ္။
ရေသ့က အေတာ္ေလးသြားၿပီးမွ ဆံက်စ္ၾကားမွာ သက္ကယ္ျမက္ကို ထားၿပီး ျပန္လာခဲ့ပါတယ္၊ သူၾကြယ္က ဘာ့ေၾကာင့္ ျပန္လာပါသလဲ?-လို႔ေမးတဲ့အခါ ဒါယကာ သင့္အိမ္မိုးက သက္ကယ္ျမက္တစ္ပင္ ငါ့ဆံက်စ္မွာ ၿငိကပ္ပါလာတယ္၊ ပိုင္ရွင္မေပးတဲ့ ဥစၥာဟာ ရေသ့ရဟန္းတို႔အား မအပ္ပါဘူး၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီျမက္ကို ယူၿပီး ျပန္လာရတာပဲ-ဆိုတဲ့ ရေသ့ရဲ႕ စကားကို ၾကားရတဲ့အခါ ႐ိုးလွတဲ့ သူၾကြယ္က အဲဒီနားမွာ စြန္႔ထားခဲ့ၿပီး ၾကြတာေပါ့ဘုရားလို႔လဲေျပာဆိုပါတယ္၊ သိပ္သံသယ ကုကၠဳစၥရွိတာပဲလို႔ ေတြးၿပီး အတိုင္းထက္အလြန္လဲ ၾကည္ညိဳသြားပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘုရားေလာင္းက သူၾကြယ့္အိမ္မွာ တည္းခိုေနထိုင္ပါတယ္၊ ရေသ့ရဲ႕ စကားကို ၾကားရတယ္ဆိုရင္ပဲ ဒီရေသ့က သူၾကြယ္ရဲ႕ ပစၥည္းဥစၥာ တစ္စံုတစ္ရာကို ယူထားတာ ျဖစ္ေပလိမ့္မယ္လို႔ ရိပ္မိသြားပါတယ္၊ ဒါနဲ႔ မိတ္ေဆြရဲ႕ ဆရာ့ထံမွာ ဘာမ်ားအပ္ႏွံထားတာ ရွိပါသလဲ?၊ အပ္ႏွံထားရင္သြားၾကည့္စမ္းပါဦးလို႔ သတိေပးမွ သြားၾကည့္တဲ့အခါ ေရႊမ်ားကို မေတြ႕ရေတာ့တဲ့အတြက္ ဧည့္သည္ႏွင့္အတူ ရေသ့ေနာက္ကိ အေျပးအလႊား လိုက္သြား
ၾကပါတယ္၊ ရေသ့ကို ဖမ္းၿပီး ထူေထာင္း႐ိုက္ႏွက္လို႔ ေရႊကို ယူလာခဲ့ၾကပါတယ္။
တို႔မွာ သူမ်ားပစၥည္းဥစၥာကို လုိခ်င္မက္ေမာမႈဆိုတာ မရွိပါဘူးလို႔ ေျပာတာ, ေရႊခိုးေပၚမွာကို စိုးလို႔ သက္ကယ္ျမက္ပင္ တစ္ပင္ကို ျပန္ေပးတာေတြဟာ မာယာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုပဲ ဒီပရိယာယ္မာယာစာ အႀကီး, အငယ္, အရြယ္အလတ္, မိန္းမ, ေယာက်္ား, ဂုဏ္ရွိ, ဂုဏ္မဲ့, ရေသ့ အတန္းအစားမခြဲခားဘဲ လူေပါင္းစံုတို႔ရဲ႕ သႏၱာန္မွာ တည္ရွိေနပါတယ္။
ဒီမာယာကိုပဲ ပရိယာယ္-(ဟန္ေဆာင္လွည့္စားမႈ), ပလီ-(လိမ္လည္လွည့္ပတ္မႈ), အပလိန္း-(ပရိယာယ္ မာယာျဖင့္ လွည့္ပတ္ေျပာဆို-ျပဳမူမႈ),ပလိစိေခ်ာက္ခ်က္-(အမ်ဳိးမ်ဳိးညာျဖန္းေျပာဆိုမႈ) လွည့္စားျခင္း, ဟန္ေဆာင္ျခင္းလို႔ အမ်ဳးမ်ဳိး အဖံုဖံု ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။
"ပရိယာယ္တစ္ေထာင္, မာယာေကာင္တစ္သိန္း, အပလိန္းအနႏၱ, သဲကိုးဖ်ာမေလာက္လို႔ ရွားပင္က ရွားရြက္္္္ေတြကိုပင္ ေရာေႏွာ၍ ေရတြက္ရသည္" ။ ဒီလိုလဲ ေရွးလူႀကီးသူမတု႔ ေျပာစမွတ္ ျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။

မာယာမ်ဳိးစံု

တစ္ဖက္သားကို မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးကာ ဖံုးကြယ္ျခင္း, မ်က္ႏွာေျပာင္တိုက္ အေရးမစိုက္သလိုလုပ္ကာ ဖုံးကြယ္ျခင္း, ကိုယ္မေလုပ္သလို ဟန္ေဆာင္ကာကြယ္ျခင္း, အျပစ္ကင္းဟန္ ခပ္ထန္ထန္နဲ႔ ေဆာင္ႀကီးေအာင့္ႀကီးလုပ္ကာ ဖံုးကြယ္ျခင္း, အျပစ္တင္မယ့္သူ ေၾကာက္ေလာကေအာင္ ေျခာက္လို႔ ဖံုးကြယ္ျခင္း, အျပစ္တင္မယ့္သူကို ေျမွာက္လို႔ ဖံုးကြယ္ျခင္း-စသည္ျဖင့္ မာယာရဲ႕ အျပစ္ကာကြယ္ပံု နည္းမ်ားက စံုလင္လွေပတယ္။